De Baldadige Bijenkorf
Honing => Toepassingen => Topic gestart door: Bijker op februari 15, 2011, 12:04:58 pm
-
Om mede te maken hebben we honing nodig.
En om honing te verkrijgen hebben wij bijen nodig.
Honing kunnen wij pas oogsten wanneer er een sterk bijenvolk is, en er voldoende dracht geweest is.
Buiten specifieke drachten om kan er meestal worden geoogst medio week 20 wanneer niet met de bijen wordt gereisd.
De voorjaarsdracht in de natuur loopt dan af, en de bijen hebben de honingkamer vol gehaald.
Honing kan geoogst worden wanneer het rijp is.
En wanneer is honing rijp? Wanneer ruim 3/4 van de ramen door de bijen zijn verzegeld.
We gaan dan - het liefst in de ochtend de ramen uit de kast halen die geslingerd moeten worden.
Dat slingeren laten we in een van de volgende delen van dit verhaal zien.
Foto 1 de bijenkasten waar de ramen uit gehaald worden.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat16.jpg)
Foto 2 de verzegelde ramen met rijpe voorjaarshoning.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat01.jpg)
-
De ramen uit de kasten worden direct apart gezet in een afgesloten kast of bak.
Dat voorkomt dat zoekende bijen direct op de ramen afkomen.
Wanneer alle ramen uit de kasten zijn gehaald worden die naar de slingerruimte gebracht.
De ruimte waar de honing verwerkt moet worden moet een schone ruimte zijn.
Eigenlijk moet deze aan HACCP eisen voldoen maar dat is erg moeilijk.
In ieder geval een schone ruimte waar de benodigde gereedschappen reeds schoon gereed staan.
Om te oogsten zijn de volgende spullen nodig.
- ontzegelbak,
- ontzegelvork,
- honingemmer,
- honingslinger,
- kolbtoestel,
- een zeef, het beste is een puntzeef,
- een vochtige doek om indien nodig de handen af te kunnen vegen.
Foto 1 Ontzegelbak
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat03.jpg)
Foto 2 Honingslinger
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat02.jpg)
-
Wanneer dan al die spullen gereed staan kunnen de honingramen worden ontzegeld.
De honingraat cellen zijn door de bijen met een zeer dun laagje was afgesloten nadat zij de nectar tot honing hebben omgezet.
Het vochtgehalte van de honing bedraagt bij een volledig verzegeld raam tussen de 16 - en 18% vocht.
Het raampje wordt geplaatst in de ontzegelbak en met de ontzegelvork worden de waszegeltjes verwijderd.
Eerst de ene kant, en dan wordt het raam in de slinger geplaatst.
In een slinger passen drie broedkamerramen of 6 honingkamerramen.
Ander type slingers bestaan er ook voor de "grotere" imkers.
Wanneer drie ramen zijn ontzegeld en in de slinger geplaatst gaan we deze "centrifugeren" ofwel we geven er een slinger aan.
Foto 1 een prachtig verzegeld raam met rijpe honing.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat06.jpg)
Foto 2 begin van het ontzegelen
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat07.jpg)
Foto 3 de ontzegelvork met wasdekseltjes. De mooiste, en lichtste was die je je kan bedenken. Goed apart houden voor het maken van zalf BIJvoorbeeld.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat08.jpg)
-
Het ontzegelen van een eenvoudige imker is handwerk.
De grotere imkers gebruiken daar ook wel een elektrisch soort mes voor.
Ook is er een soort schaaf waar de ramen worden ontdaan van de zegeltjes.
Wanneer de ramen aan de ene kant zijn leeggeslingerd worden de ramen aan de andere zijde ontdaan van de waszegels.
De ramen moeten van gelijk gewicht zijn anders "danst"de slinger over de vloer.
Maar dat kennen de meeste wel van een in onbalans zijnde wasmachine. centrifuge of gewoon een wiel.
De slinger mag niet te hard draaien anders zal de raatstructuur beschadigen, en dat is zonde want deze nieuwe raat wordt weer teruggeven aan de bijen.
Foto 1 het ontzegelde raam wordt in de honingslinger geplaatst
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat10.jpg)
Foto 2 de ontzegelde ramen met de "open" kant naar buiten toe
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat13.jpg)
Foto 3 de draaiende ramen waar de honing uit"vliegt"'
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat14.jpg)
-
De honing die uit de ramen komt loopt langs de wand van de slinger naar beneden.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat17.jpg)
Deze honing bevat nog wat waszegeltjes en die moeten er nog uitgezeefd worden.
Maar dat later.
Wanneer de ramen zijn leeggeslingerd zien ze er uit zoals op de foto.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat18.jpg)
Rechts de nog niet ontzegelde raat, en links de leeggeslingerde.
Een vol broedkamerraampje verzegeld weegt ruim twee kilo.
De raampjes worden wanneer alles geslingerd is weer teruggegeven aan de bijen.
Maar wel in de avond om eventuele roverij te voorkomen.
De honing ruikt zalig en de meiden weten dat met hun superieure reukorganen goed op te sporen.
Het is dus ook zeer belangrijk dat de ruimte waar de honing wordt geslingerd goed dicht is. Want even niet opletten en de deur open laten staan zorgt ervoor dat er zeer snel bezoek is :o
-
hmmm... ik kan het zelf ook bijna ruiken als ik die foto's zo zie...
ik ga meteen een boterham met honing eten :)
Wanneer is het eigenlijk een goede tijd om eventueel een imker mee te helpen oogsten als je dat eens wil zien/ doen?
-
Om dat zelf eens van naBIJ mede te mogen maken zou je eens in je eigen buurt/omgeving gaan kijken of er een imkervereniging is.
Maak eens een praatje en ga naar een avond toe van zo'n club.
Dan ontmoet je vast iemand waarmee het klikt, en dan maak je een afspraak wanneer hij/zij werkzaamheden in de bijen heeft.
Kan je zo het jaar meelopen en er zelf volgend jaar ook mee beginnen met imkeren om zo de natuur te helpen en voldoende honing te krijgen voor het maken van je eigen mede.
Want vanaf dit jaar geen honing kopen meer uit de super maar van een bevriende imker uit eigen omgeving 8)
AFGESPROKEN?!?!?
-
Bij de oogstmaterialen staat ook een kolbtoestel. En wat is dat dan?!
Wanneer honing een lobbige structuur heeft komt het de raat niet uit.
Dat is het geval met heidehoning, maar ook met boekweithoning.
Deze honing is zo dik dat dat eerst "geroerd" moet worden.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat81.jpg)
De foto toont zo'n apparaat, een houder met een heleboel stalen pennen.
De pennen komen overeen met de raat structuur om zo min mogelijk de was te beschadigen, en de honing in de raat na het ontzegelen enkele keren in en uit de raat te halen.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat83.jpg)
De foto toont het gehele overzicht van een spekraat.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat82.jpg)
Echte heidehoning herkent men eraan wanneer de pot zonder eerst te roeren op de kop wordt gehouden, de honing gewoon in de pot blijft.
Roert men dan even dan loopt het eruit.
Heide honing is er niet ieder jaar en is bij velen geliefd om zijn aparte smaak.
Om er mede van te maken is echt iets BIJzonders.
-
Wanneer alle ramen zijn ontzegeld en in de honingslinger zijn ontdaan van hun gouden inhoud, wordt de honing via de snijkraan afgetapt.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat21.jpg)
In een speciale honingemmer voorzien van het teken dat deze alleen voor voedingsmiddelen mag worden gebruikt wordt de honing hierin opgevangen.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat22.jpg)
Een gouden product, dat is honing en dan af en toe even proeven daarvan.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat23.jpg)
En straks als je helemaal gereed ben met het slingeren de slinger "uitlikken".
Met de vingers alle randen uitvegen..... :P 8)
Want het wegspoelen is eeuwig zonde, en zet het ook niet buiten neer om door de bijen leeg te laten likken.
Velen zullen daarbij sneuvelen!
-
Wanneer de emmer vol is moet de daarin aanwezige honing nog worden gezeefd.
Er zijn altijd nog een boel waszegeltjes die achter blijven, en die willen we eruit hebben.
Dat staat niet zo netjes in een potje honing.
Broed, bijenresten, bijenpootjes en andere vervuilingen komen er al niet in voor als de honingramen al schoon zijn.
Voor het zeven is een van de beste middelen een z.g. puntzeef.
Dat is een fijn structuur zeef in een frame wat op de honingemmmer geplaatst kan worden.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat24.jpg)
De emmer wordt hierin leeggegoten en de honing loopt prachtig door de zeef waar onderin de waszegeltjes achter blijven.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat25.jpg)
Spoedig is de zeef leeg en de honingemmer vol.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat26.jpg)
De waszegeltjes gaan in de ontzegelbak, want er wordt niets weggegooid!
-
Wanneer alle honing door de zeef is geweest laten we de inhoud ca 24 uur met rust.
Aan de oppervlakte komt dan een laagje schuim te staan.
Dat zijn zeer kleine wasdeeltjes, pollen en luchtbelletjes, die moet eruit.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat51.jpg)
Van dichtbij ziet dat er uit als op deze foto.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat52.jpg)
Met een spatel wordt deze "schuimlaag' samen geveegd en ook in de ontzegelbak gedaan.
Er zijn imkers die het gebruiken in het te maken gebak. Daar is het goed geschikt voor.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat53.jpg)
Maar het kan ook terug gegeven worden aan de bijen, ze zijn er dol op!
-
Wanneer de schuimlaag eraf is moet de honing gedurende enige tijd worden geroerd.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat54.jpg)
Daarvoor is er een speciale rvst honingroerder.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat55.jpg)
Met de hand roeren kan ook, dat kost veel spierkracht en werd gedaan met een driekante beukenhouten roerder.
Waarom roeren dan?
Gedurende een week, en dan drie keer per dag moet er geroerd worden. De honing krijgt hierdoor een fijne kristalstructuur met een zachte smaak. De kristallen "breken" nl waardoor deze dan niet zo grof en scherp smaken.
Ook zal de kristallisatie wat minder snel gaan waardoor - vooral voorjaarshoning- niet zo hard wordt en er een beter smeerbaarder honing ontstaat, Een bijna creme honing.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat56.jpg)
Roeren moet voorzichtig gebeuren om geen lucht in de honing te krijgen, want dat veroorzaakt weer luchtbelletjes.
Na het roeren altijd weer de emmer goed afsluiten zodat er geen vuil, maar ook geen ongewenste passanten in komen.
Ook moet voorkomen worden dat het vocht of geurtjes uit de omgeving opneemt, want honing is hygroscopisch, ofwel het neemt zeer snel vocht op uit de omgeving.
-
En over vocht gesproken.
We willen wel weten wat het vochtgehalte van de geoogste honing is.
Dat gebeurt met een honingrefractometer.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat92.jpg)
Op het glaasje wordt een druppeltje honing gesmeerd en dan kan men aflezen wat het vochtgehalte is.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat93.jpg)
Op de rechterschaal wordt afgelezen wat het gehalte is.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat95.jpg)
Het vochtgehalte is van belang om te weten hoe lang de honing bewaard kan worden.
Beter is het om heerlijke verse honing snel te consuemeren of voor mede te gebruiken, maar bewaren moet soms.
> 17,4 % 18 maanden
17,5 - 18,4 % 12 maanden
18,5 - 19,4 % 6 maanden
> 19,5 % 3 maanden
Gisting van de honing zal dan plaats vinden.
We noemen het dan dat de potjes te klein worden! ;D
-
hey, maar als er dan gisting gaat plaatsvinden... dan krijg je dus mede toch???
ik heb altijd meer het probleem dat honing gaat versuikeren als het te lang staat. Maar ik dacht eigenlijk dat het verder wel eeuwig houdbaar was zo ongeveer. Maar niet dus :)
En ik zal inderdaad van het voorjaar eens op zoek gaan naar een imker en vriendjes met hem/haar worden :) Misschien kan ik een contactadvertentie zetten in de hooiberg hahaha.
Ik ga vanavond eens beginnen met je foto's en andere lessen te verzamelen en op de website neer te zetten.
-
Wat je met gistende honing in een pot moet doen?
Ja dat kan je als basis voor je mede gebruiken, maar dat is jammer dat dat is gebeurd.
Had je of eerder moeten consumeren en niet zo lang moeten laten staan.
Maar NOOIT aan de bijen teruggeven!
En dat jouw eigen honing versuikerd.......
Twee opmerkingen;
1- is goed dan is het toch wel goede kwaliteit en niet verhit of behandelsd geweest.
2- nooit meer zeggen of schrijven versuikerd ;)
het heet gekristalliseerd!
Niet meer vergeten!
Ben benieuwd naar je nieuwe imkerdates ;D laat het ons weten!
Wat bedoel je met lessen en foto's verzamelen?
Je gaat me toch niet te populair maken hier? 8)
-
http://www.debaldadigebij.nl/wat_is_honing.html (http://www.debaldadigebij.nl/wat_is_honing.html)
nou dit!
ben nog bezig met je andere berichten en de foto's, staan er zo ook op :)
Kunnen mensen het op de website lezen. Daarom vroeg ik je toch ook om wat te schrijven?
en nu ook:
http://www.debaldadigebij.nl/honing_oogsten.html (http://www.debaldadigebij.nl/honing_oogsten.html)
-
hey, maar als er dan gisting gaat plaatsvinden... dan krijg je dus mede toch???
Niet helemaal juist.
Wanneer je gegiste honing wilt gebruiken voor mede zal je het eerst moeten verhitten tot zeker 80gr C.
Dat is noodzakelijk omdat er "verkeerde" gisten zijn ontstaan en die moeten eruit!
Welke soorten dat zijn moet een expert maar uitleggen, want dat is nu weer hogere chemiekunde! ;)
-
Na een week roeren is de honing gereed om in de pot te doen.
We gebruiken hiervoor natuurlijk schone en het liefst nieuwe glazen potten.
Meestal worden potten van 450gram gebruikt.
De potten worden op de kop gereed gezet om efficient te kunnen werken.
Het op de kop zetten van de potten voorkomt dat er eventueel vuil of stof in de potjes terecht kan komen.
De potten worden gevuld door ze iets scheef te houden zodat er zo weinig mogelijk luchttoetreding is.
En het voorkomt ook dat er luchtbelletjes in de pot ontstaan.
De potten worden tot iets onder de lasnaad van de pot gevuld voor het juiste gewicht en uiteraard dezelfde hoeveelheid in de pot te hebben.
Een deksel erop, en dan wel een nieuwe gebruiken .
Gaan we straks nog een mooi etiket opplakken.
-
Soms is het mogelijk om ook echte raathoning te oogsten.
Dat lukt als er een sterk bijenvolk is en er een goede dracht is.
De bijen hebben de was gebouwd en heeft een zachte en dunne structuur.
De was kan zo worden gegeten en smelt haast op de tong.
Dan moeten die bijtjes ook nog eens meewerken om de raat perfect te bouwen en te vullen.
Wanneer dat niet lukt kan je de raat in stukjes snijden en als raatbrok in honing verwerken.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat71.jpg)
Zo'n raampje is wel niet prachtig uitgebouwd maar prima om raatbrokken uit te snijden.
Je smult je de vingers bij af. Vooral de stukjes die er over blijven worden direct "weggewerkt" 8)
Raathoning is een ware delicatesse!
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat73.jpg)
De mooi gesneden stukken raat verdwijnen in de pot en worden met honing afgevuld.
Het mooiste is om een vloeibaar blijvende honing te gebruiken, want wanner de bijgevulde honing snel kristalliseerd zie de brok niet meer.
Maar daar krijgt het de tijd niet voor, bij mij is dat het eerste op! ;D
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raat74.jpg)
-
Om de potjes nog verkoop gereed te maken, tenzij je alles zelf opeet! komt er nog een etiket op de potjes.
Dat etiket moet aan een aantal voorwaarden voldoen bij verkoop van het product.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/etiket02.jpg)
Naam en adres van de imker, Nederlandse honing, het gewicht en de productiecode moet vermeld worden.
Het mooiste is natuurlijk als je ook nog eens zelf de etiketten ontwerpt en maakt.
Het opplakken moet ook netjes gebeuren zonder plak- of lijmresten, kreukels, ezelsoren of vlekken.
En het moet er ook recht opzitten.
Ook de pot met raatbrok krijgt zijn/haar eigen etiket.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/raatbrok.jpg)
-
BIJna aan het einde van deze sessie.
Misschien is het doel van dit forum een andere, maar het is wel belangrijk te weten hoe eea tot stand komt, en laat ook zien dat een pot honing van de imker wel veel leuk werk oplevert, maar ook veel werk.
En dat daarvoor ook een goede beloning tegenover moet staan.
Te goed had je nog de waszegeltjes.
Als we deze zegels uit laten lekken is de ontzegelbak voorzien van een bodem met honing.
Die doen we in een bijenvoerbak en geven dat terug aan de dames.
Opk de zegels kunnen we teruggeven.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/was002 zegel.jpg)
Ze worden dan mooi schoon gelikt en worden daarna omgesmolten.
De lichtgekleurde was is een mooie basis voor het maken van een waszalf of lippenbalsem, maar dat is een andere tak van de imkerbezigheden.
De waszegels opkauwen zou voor astmapatienten veel verlichting geven bij hun vervelende kwaal.
En als we dan helemaal gereed zijn, alles weer hebben schoongemaakt, zijn we wel toe aan een lekkere boterham met honing.
Kies maar uit welke honing je wilt, er staan 4 verschillende soorten.
Het resultaat van een mooie oogst, door het nijvere werk van onze bijtjes.
(http://www.bijkersgilde.nl/fotomap/broodbeleg.jpg)
En nou een vraag om te kijken en te weten of dit ook gelezen wordt en is opgelet! ::)
Hoe zou het komen dat een boterham, -zonder boter maar- met een laag honing erop, smaakt alsof het brood is uitgedroogd?
Ik stel een receptenboekje ter beschikking van het Bijkersgilde, aan diegene die het eerste met het juiste antwoord komt.
-
De honing is "droger" dan het brood; hierdoor zuigt de honing als het ware het water uit het brood, waardoor het brood uitdroogt.
-
Ik verwacht toch echt wel wat meer antwoorden, resp. een omschrijving van dit verschijnsel!
En het gaat dan ook om enkele specifieke eigenschappen die genoemd moeten worden.
Want zonder kennis van honing kan je toch geen goede mede maken 8)
-
Hehe ok :-) Morgen zal ik proberen en wat meer "wetenschappelijk' uitleg te geven. Nu zijn mijn hersenen te moe van heel de dag geconcentreerd onderzoek te verrichten ::)
-
ik vond het al zo'n briljant antwoord van Isilme dat ik al niet meer durfde iets anders te bedenken...
-
Nou waar blijven jullie met je reactie's.
Het gaat om een BIJzondere eigenschap van honing, en die zou ik graag genoemd zien worden.
-
met pannenkoekenstroop en appelstroop heb je ongeveer hetzelfde effect... heeft het iets met de zoetheid te maken?
-
OK. Antwoord in de uitgebreidere versie.
Goede honing heeft een vochtpercentage van onder de 20%. Hierdoor is honing hygroscopisch (trekt water aan) t.o.v. stoffen met een hoger waterpercentage. Brood heeft een waterpercentage van 35%. Als je honing dus op brood doet (zonder boter) ertussen, komt een stof met een lager waterpercentage in contact met een stof met een hoger. Door de osmolariteit tussen deze twee stoffen zal het water van de stof met de hogere waterconcentratie (het brood) getransporteerd worden naar de stof met de lagere concentratie (de honing) tot de concentratie van beiden gelijk is. Als je honing op brood doet (zonder boter) zal het water uit het brood m.a.w. naar de honing gaan, waardoor het brood droger wordt en de honing "vochtiger". Dit kan je gemakkelijk proefondervindelijk aantonen door de vochtigheidsgraad van de honing voor en een tiental minuten na je het op brood hebt gedaan te meten.
Honing onttrekt echter ook water aan de lucht, daarom is het belangrijk om potjes goed gesloten te houden én sluiten de bijtjes zelf hun raten af met een wasdekseltje om de kwaliteit (dus de vochtigheid) van de honing op peil te houden.
Voila :)
-
Jij bent geslaagd! 8)
Dat is wat belangrijk is en ik heel graag vermeld wilde zien; honing is hygroscopisch!
Die vraag werd ons als keurmeesters weleens gesteld en hebben we uiteraard ook een keer gemeten.
Honing gaat dan van ca 18% zo naar de 25 - 30%
Daarom is de opmerking om de potjes goed af te sluiten ook zo belangrijk.
De honing onttrekt niet alleen vocht uit de omgeving maar neemt daarBIJ ook eventuele luchtjes op!
Belangrijk is dus ook een stalen deksel en geen plastic want dat is weer zuurstofdifuus!
Isilme je stuurt maar even het verzendadres op, kan ik je het receptenboekje toezenden.
-
Hoeraaaaaaaa :-D *dansdans*
-
Hoeraaaa :-) Vanmorgen zat er een envelop met verrassing in de bus! Een geweldig boekje over "Honing Heerlijkheden". Dat treft, morgen ben ik jarig en ik zocht net nog een recept om te maken om te trakteren op't werk enzo! Heel erg bedankt ;D
-
Nog gefeliciteerd met je verjaardag dan!
-
ja wanneer is het feestje?
-
Hey Bijker wat en geweldige draad hier, erg mooie en illustratieve foto's ook.
Ik zal even in heroverweging nemen om niet meer naar de supermarkt te gaan voor honing ;) ;D
Wat betreft honing op brood, ik doe er altijd zoveel op (zonder boter dan natuurlijk) dat ik nog nooit gemerkt heb dat het brood dan droger is ::)